Mózg to mój drugi ulubiony organ.
Woody Allen
W poprzednich odcinkach opisaliśmy cztery filary neurocoachingu: Neuroplastyczność, Uważność, Emocje i Poznanie. Teraz przedstawimy je w jednym modelu neurocoachingu, zwanym Neurocoachingową Kokardą Niedzieskiego, dodając jednocześnie piąty element, o którym dotychczas nie pisałem zbyt wiele, czyli Relacje Społeczne. Na załączonym rysunku pokazano schemat modelu NKN.
NEUROPLASTYCZNOŚĆ
Podstawą neurocoachingu jest niebywała umiejętność mózgu do zmiany samego siebie, zwana neuroplastycznością. Neuroplastyczność to umiejętność zmiany organizacji neuronów w mózgu, tworzenia przez mózg nowych połączeń neuronowych, wzmacnianie bądź zmiana połączeń istniejących, usuwanie połączeń nieużywanych, wreszcie tworzenie wręcz nowych neuronów. Te wszystkie zmiany zachodzą na skutek działania różnych czynników, takich jak rozwój mózgu, nowe dane analizowane przez mózg, pobudzenia ze strony zmysłów, wreszcie zniszczenia lub choroby, którym podlegają niektóre neurony. Zdolność do swojej zmiany mózg zachowuje aż do późnych lat, a więc nie jest prawdą, że po ukończeniu dwudziestego roku życia mózg ulega już tylko degradacji. Może on się rozwijać nieustannie aż do późnej starości. Śmiało można wygłosić tezę, że gdyby nie neuroplastyczność, nie byłyby skuteczne żadne prace rozwojowe, w tym również coaching
UWAŻNOŚĆ
Istotą coachingu jest zmiana. Aby zmiana była trwała i skuteczna muszą powstać w mózgu nowe połączenia neuronowe, tworząc t.zw. mapę (sieć, obwód) neuronową. Każde przekonanie, skojarzenie, wspomnienie, myśl, idea, usłyszana melodia, obejrzany obraz itd. mają swoje odzwierciedlenie w istniejących mapach neuronowych. Istotą coachingu jest budowa nowych, pomocnych map, a osłabianie map, które reprezentują przekonania bądź myśli, które chcemy zmienić. Jest dowiedzione przez neurobiologów, że uważność ma olbrzymi wpływ na tworzenie nowych map neuronowych (mentalnych), stąd taki bliski i bezpośredni związek w naszym modelu neuroplastyczności z uważnością. Szybkość i trwałość powstającego nowego połączenia jest bezpośrednio zależna od t.zw. gęstości uwagi, kierowanej na budowę nowej mapy. Gęstość uwagi zaś to nic innego, jak iloczyn (niektórzy naukowcy mówią o sumie) ilości i jakości uwagi. Jakość uwagi w coachingu to „szerokość” otwartych pytań coachingowych. Im szersze, tym większa ilość neuronów i istniejących obwodów jest pobudzana, co w efekcie uprawdopodobnia powstanie odpowiednich obwodów. Ilość mówi nam o tym, jak wiele razy są pobudzane neurony czy też obwody. Służą temu choćby podsumowania w czasie sesji, zadawanie prac domowych i ich ocena. Kluczem zaś jest obecność „tu i teraz” coacha w czase sesji, jego pełna obecność w relacji z klientem, jego doświadczanie bezpośrednie.
Na dole naszego modelu są pomieszczone emocje i poznanie. Ale o ich roli w modelu dowiemy się w następnym odcinku.
